Wat is hechting? Welke vormen van hechting zijn er? En wanneer is de hechting goed verlopen?
Hechting staat synoniem voor de band die een kindje opbouwt met ouders/verzorgers. Deze band wordt opgebouwd in de eerste levensjaren van een kindje, waarbij voornamelijk het eerste levensjaar enorm van belang is. Tegenwoordig zijn we er door middel van recent onderzoek zo goed als zeker van dat het hechtingsproces al tijdens de zwangerschap begint.
Hechting is van invloed op het verloop van de sociaal-emotionele, taal- en cognitieve ontwikkeling van een kind. Wanneer het hechtingsproces niet op de juiste manier verloopt dan kan dit in de latere kinderjaren, maar ook in de volwassenheid, tot problemen leiden. We spreken dan van een onveilige hechting.
We onderscheiden vier hechtingsstijlen:
- Veilige hechting
De meeste kinderen zijn veilig gehecht. Er is bij deze kinderen sprake van een goede balans tussen exploratiegedrag en gehechtheidsgedrag. Ze durven te ontdekken en zijn aan de andere kant angstig wanneer de ouder/verzorger uit hun zicht verdwijnt. De ouders zijn sensitief, coöperatief en toegankelijk: ze beantwoorden hun vraag om aandacht en hulp en bieden troost als het kind dit nodig heeft. Het kind weet dat de ouders een veilige haven bieden waarop ze kunnen terugvallen. Ze leren dat ze op zichzelf en op anderen kunnen vertrouwen. Ze kunnen zich ook op latere leeftijd hechten aan anderen en meestal positieve, gezonde relaties aangaan met anderen.
Als het gaat om onveilig gehechte kinderen, zijn er 3 types te onderscheiden:
- Onveilig- vermijdende hechting
Bij vermijdende hechting is een kind wantrouwend naar anderen. De hechting is geminimaliseerd: de kinderen zijn vaak afstandelijk en zijn niet graag afhankelijk van een ander. Tijdens de opvoeding waren ouders/verzorgers afwijzend, weinig sensitief en/of erg negatief. Typerend bij onveilig-vermijdend gehechte kinderen is dat ze de opvoeder kunnen negeren of vermijden, en ze zich (prematuur) zelfstandig gedragen. - Angstig- ambivalente hechting
Wanneer een kind ambivalent gehecht is, kan het sterke wisselingen wat betreft stemming ervaren. Deze hechtingsstijl symboliseert angst: kinderen zijn (soms onnodig) bang om verlaten te worden. Ze laten erg aanhankelijk gedrag zien en zijn minimaal in staat om zelfstandig dingen uit te voeren. Wanneer de ouder even weg is kan dit tot extreme angst leiden, terwijl de terugkeer van de ouder beantwoord kan worden met boosheid of verontwaardiging. Opvoeders van dit type kinderen zijn vaak afwezig geweest op cruciale momenten. Daarnaast waren ze inconsequent sensitief en onvoorspelbaar voor het kind. - Gedesorganiseerde/gedesoriënteerde hechting
Deze hechtingsstijl komt vooral voor bij kinderen die verwaarloosd of misbruikt zijn. Het gedrag heeft kenmerken van de onveilig-vermijdende en angstig-ambivalente hechting. De hechting raakt gedesorganiseerd als de hechtingsfiguur tegelijkertijd bron van veiligheid én van angst is: enerzijds zoeken ze toenadering tot de ouder, terwijl dat ook stress en angst voor deze kinderen kan opleveren. Ze hebben geen vertrouwen in zichzelf en in anderen. Op sociaal gebied zijn ze in de war. Ze weten in sommige situaties niet hoe ze moeten reageren en hebben moeite om relaties aan te gaan. Dit uit zich ook in de volwassenheid. De omgang met de ouder is vaak inconsequent en onvoorspelbaar geweest en vaak is er sprake van trauma's of andere ingrijpende gebeurtenissen.
Als volwassene kijk je anders naar jezelf en naar relaties met anderen, dan toen je nog een kind was. Onveilige hechting kan invloed hebben op je zelfbeeld en het aangaan van relaties met anderen. Ook kan het uitwerking hebben op je vermogen om jezelf én anderen te kunnen vertrouwen. Je kunt als volwassene bijvoorbeeld last hebben van faalangst, een laag zelfvertrouwen, of gevoelig zijn voor stress.
Wist je dat de hechtingstheorie ook voor (veel) dieren van toepassing kan zijn? Wel is een kitten of puppy meegemaakt die te vroeg bij mama is weggehaald, of niet erkend werd door de mama om wat voor reden dan ook? Je zult dan soortgelijk hechtings-(verstoord) gedrag zien…
Nu zal je wellicht denken: oké, interessant. Maar waarom wordt deze hechtingstheorie uitgerekend op een webshop-blog uitgelegd? Allereerst omdat wij het erg belangrijke stof vinden. Een ieder die in persoonlijke (of werk gerelateerde) kringen in aanraking komt met kinderen heeft er baat bij om deze theorie te kennen, en dus adequaat met kinderen om te gaan/ ze te leren begrijpen.
Ten tweede: wij proberen producten te selecteren die bijdragen aan een gevoel van veiligheid voor jouw kindje. Neem de bedbumper: door een gebied af te bakenen/kleiner te maken zal jouw kindje zich veiliger voelen. Het zal immers knus en warm aanvoelen. Dit gevoel kan geruststellend zijn: net als het gevoel van veiligheid bij mama in de buik, of wanneer papa of mama zorgt voor troost en het bieden van warmte/liefde. De wiegdekens kunnen hier ook een bijdrage aan leveren: gebruik ze bijvoorbeeld ook om je kindje in te wikkelen en ze hierbij een geborgen gevoel te geven.
We hopen dat we doormiddel van deze blog jouw kennis hebben kunnen vergroten omtrent hoe belangrijk een veilige hechting is, hoe je dit kunt stimuleren en wat de impact ervan kan zijn tot in de volwassen jaren.
Reactie plaatsen
Reacties